Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął postępowania wyjaśniające sprawę kryptoreklamy stosowanej przez Influencerów. Postępowania miały wyjaśnić, czy treści sponsorowane, zamieszczane na blogach, Instagramie czy Facebooku są właściwie oznaczane? Czy oznaczanie współpracy reklamowej nie wprowadza konsumenta w błąd?
Konsument ma prawo do rzetelnej informacji dotyczącej danych produktów i powodu, dla którego Influencer poleca dany produkt.
Kim jest Influencer?
Influencerem jest osoba, która w świecie mediów społecznościowych ma wpływ na swoich odbiorców i jest w stanie oddziaływać na ludzi ze względu na swoje zasięgi. Często tym terminem określa się twórców internetowych o dużym rozgłosie w mediach społecznościowych i którzy posiadają duże grono odbiorców. Osoby takie często nawiązują liczne współprace, biorą udział w kampaniach marketingowych, reklamują różne produkty, a tym samym wpływają na zachowania odbiorców.
Co to Influencer marketing?
Influencer marketing jest to forma marketingu, w której marki nawiązują współpracę z wybranym Influencerem i za ich pośrednictwem oraz z wykorzystaniem mediów społecznościowych reklamują swoje usługi czy towary. Reklama danego produktu jest zawarta w materiałach, które tworzy i publikuje Influencer. Tym sposobem Influencer wpływa na opinię konsumentów m.in. o marce, produkcie czy danej usłudze.
Współpraca
Podmiot zainteresowany współpracą z Influencerem powinien znać realia pracy Influencerów, ponieważ są to osoby, które możemy postrzegać jako artystów/twórców. Bardzo często praca, jaką wykonują Influencerzy, jest pracą kreatywną i wymagającą wiele czasu i poświęcenia. Często tworzą oni kreatywne zdjęcia, filmiki, wpisy na blogi/vlogi. Stworzenie danego materiału wymaga dużego zaangażowania i solidnego przygotowania. Ważne jest, aby zapewnić Influencerowi komfort pracy, dać mu czas na zapoznanie się z produktem. Należy również zapoznać się z jego profilem i treściami, jakie publikuje. Prezentacja danego produktu, aby nie była stricte reklamą, nie może narzucać tylko i wyłącznie pragnień podmiotu zlecającego wykonanie zlecenia, czyli zaprezentowania danego produktu.
Produkt powinien być dostarczony Influencerowi na tyle wcześnie, aby mógł on zapoznać się z jego działaniem, przetestować, móc wyrazić swoje zdanie, a nie jedynie spełnić oczekiwania podmiotu zlecającego.
Najlepszym rozwiązaniem dla obu Stron jest oczywiście podpisanie umowy, w której treści należy dokładnie określić obowiązki Stron i szczegóły współpracy
Oznaczenie treści
Każdorazowo Influener powinien odpowiednio oznaczać treść materiałów, które są wykonywane w ramach współpracy. Oznaczenie materiałów ma być w wyraźny sposób rozpoznawalne- tak, aby każda osoba, które ogląda takie treści wiedziała, że jest to płatna reklama.
Oznaczenie treści może odbywać się poprzez odpowiednie hashtagi, np: #współpraca, #reklama, #materiałreklamowy #postsponsorowany.
W wielu relacjach Influencerów można zauważyć oznaczenie: #ad. Oznaczenie to jest o tyle kontrowersyjne, iż nie wszystkie osoby oglądające dany materiał mogą wiedzieć, co niniejszy skrót oznacza. Z języka angielskiego jest to skrót od słowa: advertainment, czyli przekaz reklamowy.
W Polsce takie oznaczenie nie jest niedozwolone, natomiast może być kontrowersyjne i podważone przy kontroli właściwego organu. Należy jednak zauważyć, iż większość Influencerów zna swoich odbiorców i jest w stanie wydedukować, czy dane oznaczenie będzie przez ich społeczność dostatecznie zrozumiane.
Od września 2021 r. prezes UOKiK informuje o tym, że treści sponsorowane na Instagramie, TikToku czy Facebooku zamieszczane przez Influencerów należy oznaczać w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości odbiorcy co do charakteru wpisu.
Odbiorca ma prawo wiedzieć, czy post, relacja lub film w mediach społecznościowych to płatna reklama, czy może jedynie opinia Influencera, wydana bez żadnego wsparcia marketingowego.
Prezes UOKiK nadal wskazuje, iż oznaczanie treści reklamowych skrótami w formie #ad, czy sama nazwa #współpraca nie jest wystarczająca, a umieszczanie oznaczeń na samym końcu, bądź też w słabo widocznym miejscu, może stanowić praktykę, która wprowadza odbiorców w błąd.
Oznaczenie #współpraca jest odpowiednie, natomiast powinno zawierać dodatkowe oznaczenie jako reklamowa czy sponsorowana.
Nałożone kary
Temat zyskał na popularności w momencie, kiedy Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał sześć decyzji dotyczących ukarania influencerów za brak współpracy z UOKiK. Kary wyniosły łącznie 139 tysięcy.
Postępowanie miało na celu zbadanie oznaczania treści komercyjnych w mediach społecznościowych, weryfikowanie prawidłowości oznaczania reklam, zbieranie informacji o funkcjonowaniu branży, sprawdzenie warunków współpracy z reklamodawcami czy agencjami marketingowymi.
W związku z nieprawidłowym oznaczaniem treści reklamowych na Instagramie Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów postawił obecnie zarzuty innym Influencerom z branży fitness. Zarzut dotyczy niejednoznacznego oznaczania materiałów reklamowych na Instagramie.
Korzyści współpracy z markami
Korzystanie z obecnych metod współpracy z Influencerami przez znane marki zyskało na popularności. Koszt takiej współpracy jest znaczenie mniejszy, niż prowadzenie płatnych, dużych kampanii reklamowych. Podobne współprace stwarzają wiele możliwości i są świetnym sposobem na rozwinięcie marki.
Warto korzystać z obecnych metod reklamowych i rozszerzać działalność swojej firmy. Należy jednak pamiętać, aby uzgodnić wszelkie warunki współpracy przed jej rozpoczęciem i to najlepiej w formie pisemnej. Marki oraz Influencerzy powinni także pamiętać o przestrzeganiu przepisów prawa i przepisów, które regulują niektóre kwestie promocji czy reklamy odpowiednich produktów.
Prezes UOKiK podkreślał również, że twórcy i reklamodawcy powinni razem współpracować nad tym, aby oznaczenia treści były jasne i wyraźne. Influencerzy są także przedsiębiorcami, na których ciążą obowiązki związane m.in. z udzielaniem wyjaśnień odpowiednim Urzędom. Odpowiedzialność ponoszą w tym zakresie nie tylko Influencerzy, ale również reklamodawcy. Warto zatem posiadać odpowiednią wiedzę, aby nie narazić się na potencjalne kary.
Prezes UOKiK zapowiedział, że kończy już prace nad rekomendacjami dla oznaczeń materiałów reklamowych przez Influencerów w mediach społecznościowych. Materiał ten powinien ułatwić przestrzeganie obowiązującego prawa.
Pierwsze materiały i wskazówki można znaleźć również na koncie Instagramowych UOKiK, gdzie zostało wskazane, jakie hasztagi są niewystarczające do oznaczeń reklamy.
Przy tworzeniu tego materiału posługiwałam się m.in. Przewodnikiem Influencer Marketingu cz.I iab.polska, który warto przeczytać w całości, oraz informacjami zamieszczonymi na stronie uokik.gov.pl
W przypadku chęci rozwiania zaistniałych wątpliwości zapraszam do kontaktu.